CEREKWICA NOWA

znajdź na mapie

   Cerekwica Nowa położona jest w Gminie Jaraczewo, leży nad Obrą, na południowy zachód od Jarocina. Zamieszkuje tu 166 osób.

    Okolica Cerekwicy była zamieszkana przez człowieka pierwotnego, o czym świadczą stanowiska archeologiczne z okresu neolitu. Nazwa wsi pochodząca od cerkwi – dawnej nazwy kościoła – świadczy o odległej historii miejscowości. Najwcześniejsze wzmianki o Cerekwicy pochodzą z 1392 roku, kiedy to bracia Wacław i Krzywosąd zrzekają się Ruska na rzecz cześnika Ubisława z Cerekwicy, Potarzycy i Domorodzic. Następna wzmianka pochodzi z 1397 roku i dotyczy Przybysława z Cerkwicy i jego brata Marcina. Wieś była gniazdem rodziny Cerekwickich herbu Zaremba. W roku 1397 właścicielami wsi byli bracia Przybysław i Jan z Cerekwicy, a w 1398 roku jako współwłaścicielka wsi odnotowana jest Zofia z Cerekwicy, matka Zawiszy z Górki pod pobliskim Ruskiem i siostra Sędziwoja Mokronoskiego z Jarocina.

    Na początku XV wieku dochodzi do sporów granicznych między Łobzem i Cerekwicą i zapewne dlatego Gniewosz z Łobza oraz Zawisza z Cerekwicy mają wystawić po sześć osób, które ustalą miejsce sypania kopców granicznych między Cerekwicą a Strzyżewkiem. Dziedzicem połowy wsi w 1462 roku był Szymon Cerekwicki, a drugą połową władał Mikołaj Cerekwicki, a następnie jego syn Jan. W latach 1563- 1585 o kościół toczył się spór. W końcu XVI wieku majątek przeszedł w posiadanie rodziny Sośnickich herbu Trąby. W roku 1678 nowymi właścicielami Cerekwicy zostali Bojanowscy herbu Junosza. To właśnie pod ich władaniem we wsi wzniesiono dwór z zabudowaniami gospodarczymi, a u schyłku XVII wieku rozpoczęto prace budowlane przy nowej rezydencji- istniejącej do dziś- pałacu.

    Po roku 1680 Cerekwica przechodziła we władanie drugiego odgałęzienia rodu Bojanowskich. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielami Cerekwicy zostali Czapscy. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku majątek został odsprzedany Komisji Kolonizacyjnej. Należącą do posiadłości ziemię rozparcelowano, zabudowania wraz z parkiem przeznaczone zostały dla utworzonego zakładu wychowawczego dla moralnie zaniedbanych dzieci.

    Cerekwicki pałac to duży, dziesięcioosiowy piętrowy późnoklasycystyczny budynek, ozdobiony czterokolumnowym portykiem. Po przejęciu posiadłości przez zakład zmieniona została pierwotna kompozycja otoczenia rezydencji w postaci krajobrazowego parku i dziedzińca z podjazdem oraz rozebrane zostały budynki gospodarcze i folwarczne, które zostały zastąpione obiektami związanymi z funkcjonowaniem zakładu: szkoła, kuchnia, dom dla nauczycieli, warsztaty. Budynek pałacu przeznaczono na internat.

    Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w Cerekwicy utworzono zakład wychowawczy dla chłopców. Pierwszym dyrektorem był Stanisław Krzewiński, a od 1922 roku Stanisław Lissowski. W październiku 1939 roku hitlerowcy urządzili na terenie zakładu wychowawczego obóz przejściowy dla wywożonej ludności polskiej – głównie miejscowych i okolicznych ziemian oraz przedstawicieli inteligencji polskiej.

    Po II wojnie światowej w Cerekwicy ponownie urządzono zakład wychowawczy dla chłopców, który w 1948 roku został przeniesiony do zakładu w Owińskach koło Poznania, a w Cerekwicy ulokowano dziewczęta. Dziś - po zakładzie wychowawczym i poprawczym – w Cerekwicy funkcjonuje Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy dla dziewcząt.